O κινηματογράφος αποχαιρετά μέσα στον πρώτο μήνα του '16, άλλο έναν σπουδαίο σκηνοθέτη. Ο Ζακ Ριβέτ, μία από τις μεγαλύτερες μορφές της νουβέλ βαγκ και μέλος του Cahiers du Cinema, πέθανε σήμερα το πρωί σε ηλικία 87 ετών.
Ο Τριφό είχε δηλώσει πως η νουβέλ βαγκ «ξεκίνησε χάρη στον Ριβέτ».
Μέλος της θρυλικής ομάδας των Cahiers du Cinema, μαζί με τους Γκοντάρ, Σαμπρόλ, Ρομέρ και Τριφό, ο Ριβέτ μαθήτευσε δίπλα στους Ζαν Ρενουάρ και Ζακ Μπεκέρ και ξεκίνησε την καριέρα του δειλά με δανεικό φιλμ και μία δεκαεξάρα μηχανή.
Από τα πρώτα μικρού μήκους, μέχρι και το «Paris nous appartient» (Το Παρίσι μας Ανήκει), έδωσε στίγμα μιας διαφορετικής, διανοουμενίστικης αφηγηματικής γραφής που μπορεί να μην βρήκε άμεσα ανταπόκριση, αλλά έθεσε τις βάσεις του Νέου Κύματος.
Εμμένοντας σε ένα εντελώς προσωπικό στιλ που χαρακτηριζόταν από κινηματογραφικές αποτυπώσεις πραγματικού χρόνου και ιστορίες που αδιαφορούσαν για τη διάρκεια, ο Ριβέτ αντιμετώπισε τη λογοκρισία της εποχής διασκευάζοντας τη «Θρησκευόμενη» του Ντιντερό, αναγνωρίστηκε με τον τετράωρο «Τρελό Έρωτα» (1968) και επηρεασμένος από τα γεγονότα του Μάη του'68 και το αυτοσχεδιαστικό θέατρο, ξεκίνησε τη συνεργασία του με μεγάλες ομάδες ηθοποιών για τη θρυλική τηλεοπτική παραγωγή, διάρκειας δεκατριών ωρών «Out 1» (1971). Ενα από τα Ιερά Δισκοπότηρα των σινεφίλ, το «Οut 1» δεν προβλήθηκε ποτέ, μέχρι που ο Ριβέτ το ξαναμόνταρε σε μία τετράωρη εκδοχή «Out 1: Spectre».
Μετά από μία περίοδο πολιτικού ακτιβισμού και πειραματισμών στην κινηματογραφική φόρμα, που κορυφώθηκε το 1973 με το τρίωρο «Celine and Julie Vont en Bateau» (Η Σελίν και η Ζυλί Πάνε Bαρκάδα) - μία από τις πιο αγαπητές ταινίες του - ο Ριβέτ έπαθε νευρικό κλονισμό μετά την παραγωγή της τετραλογίας «Les Filles du Feu» (που έμεινε ημιτελής) και η καριέρα του επιβραδύνθηκε για αρκετά χρόνια.
Μακριά από το εμπορικό κύκλωμα, ο Ριβέτ έκανε δυναμική επιστροφή το 1991 με την «Ωραία Καβγατζού», με πρωταγωνιστές τους Μισέλ Πικολί και Εμανουέλ Μπεάρ. Σπάνιας ομορφιάς, αινιγματική και αυτοαναφορική για την έβδομη τέχνη, η «Ωραία Καβγατζού» έδωσε την ευκαιρία στον Ζακ Ριβέτ να απλώσει σε μια ταινία-ποταμό το «Αγνωστο Αριστούργημα» του Μπαλζάκ και στον Πικολί να εξωθήσει την Μπεάρ στα σωματικά της όρια.
Συνεχίζοντας την κινηματογραφική διαλεκτική με ταινίες όπως η βιογραφία της Ζαν Ντ' Αρκ «Jeanne la Pucelle» (1994) και το χιτσκοκικό «Secret Defense» (1998) συνέχισε να δηλώνει παρόν με το ευρηματικό, κωμικό «Ποιός να ξέρει;» (Va Savoir) και τη «Δούκισσα του Λανζέ» (2007). Στη «Δούκισσα» ο ακούραστος Ριβέτ διασκευάζει υποδειγματικά μια σύντομη ιστορία του Ονορέ Ντε Μπαλζάκ από τη σκοπιά του πολεμικού ανταποκριτή μιλώντας για την αδίστακτη μορφή του έρωτα, όταν μετατρέπεται σε παιχνίδι εξουσίας και καπρίτσιο.
Ιδιόρρυθμος, απρόσιτος και επικριτικός (είχε δηλώσει την απέχθειά του για ταινίες όπως το «Παράξενα Παιχνίδια» του Χάνεκε, «Όλα για την Εύα» του Μάνκιεβιτς και «Τιτανικός» του Κάμερον), ο Ριβέτ επηρέασε με τη ριζοσπαστική του γραφή δημιουργούς όπως τη Σαντάλ Ακερμάν, τον Ντέιβιντ Λιντς και τον Μισέλ Γκοντρί.
Ο μόνος σκηνοθέτης της Νουβέλ Βαγκ που μαζί με τον Γκοντάρ συνέχισε ανένταχτος να κινηματογραφεί με προσωπικό ύφος, έφυγε από τη ζωή. Το 2016 γινόμαστε συνεχώς πιο φτωχοί.
από τον Πάνο Γκένα
για το http://www.cinemag.gr/
(0)
